Resistentie tegen antibiotica

Bij de bestrijding van bacteriële infectieziekten treedt soms antibioticaresistentie op. Dat is een situatie die men uit alle macht moet zien te voorkómen, want als die situatie zich voordoet kan men bij het bestrijden van die betreffende ziektes niet meer van antibiotica gebruik maken. Dat is uiteraard een zeer vervelende situatie. Een situatie die men zal moeten trachten te voorkómen door zeer terughoudend met het gebruik van antibiotica om te gaan. Zolang er echter nog steeds nieuwe antibiotica-medicijnen op de markt verschijnen zullen veel mensen geringschattend blijven doen over het grote gevaar van antibiotica-resistentie.

In Nederland lijkt het besef met betrekking tot het gevaar voor antibiotica-resistentie voldoende groot te zijn. Maar dat is in het buitenland helaas lang niet altijd het geval. De kans dat dit nu en in de toekomst grote problemen zal gaan opleveren, is daarom groot. Een factor die bij het probleem van antibiotica-resistentie een grote rol van betekenis speelt, is het veelvuldig gebruik van antibiotica in de veehouderij. In de melkveehouderij wordt antibiotica vooral veel gebruikt bij de bestrijding van mastitis. Om mastitis te voorkómen wordt antibiotica in de melkveehouderij zelfs preventief veel gebruikt, dus nog vóórdat úberhhaupt nog maar van een zweem van mastitis sprake is. Bij vrouwen die bevallen zijn van een kind, doet dit probleem zich ook veelvuldig voor. De pijn die zij daarbij ervaren is minstens één dag lang zeer heftig. Ook vrouwen zullen daarom met grote voldoening de bestrijding van hun mastitis met antibiotica ondergaan. In de veehouderij wordt niet alleen bij melkkoeien veelvuldig van antibiotica gebruik gemaakt, maar ook bij de vetmesterij van koeien. Bovendien wordt antibiotica veelvuldig gebruikt bij het vetmesten van varkens en kippen. De antibiotica wordt bij bovengenoemde takken van landbouw met het voer vermengd. Het vervelende hiervan is dat de veehouder zich vervolgens vaak niet eens meer goed bewust is dat hij antibiotica aan zijn dieren verstrekt. Al de veehouderijdieren die antibiotica in het voer toegediend krijgen, blijken in gewicht toe te nemen. Voor de betreffende veehouders is dat een een winstgevend effect van deze wijze van doen.

Het goed bekende feit dat antibioticatoediening bij landbouwhuisdieren een significant effect heeft op de gewichtstoename, zal duidelijk doen worden dat dit effect zich in dezelfde mate ook bij de mens zal moeten gaan vóórdoen. Maar bij mensen is het uiteraard niet de bedoeling dat zij er dik van worden. Toch wordt ook bij mensen zeer veelvuldig van antibiotica gebruik gemaakt. De verklaring voor het feit dat mensen tegenwoordig zo veelvuldig met overgewicht hebben te kampen, hangt dan ook zeer waarschijnlijk samen met het gebruik van antibiotica. Bij veehouders is allang bekend dat dieren die antibiotica hebben gekregen, zelfs zwaarder werden als ze niet aan een ander voerregime waren blootgesteld. Uit huidig onderzoek blijkt nu dat dit vervelende feit zich ook bij de mens vóórdoet. Als men weet dat jaarlijks ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking een antibioticum gebruikt, is het niet zo vreemd dat deze gevolgen ook bij de mens zo duidelijk naar voren komen. Het gevaar voor antibiotica-resistentie is dus niet het enige nadeel van het veelvuldig gebruik van antibiotica.

Maar goed, als men een bacteriële infectie blijkt te hebben opgelopen, zal men die toch vaak met antibiotica willen gaan bestrijden. Althans dat is dan wel de meest eenvoudige en de meest betrouwbare wijze van doen om hiermee om te gaan. Overigens niet alleen voor de patiënt zelf maar ook voor de behandelend medicus. Het menselijk lichaam is meestal best wel in staat om zichzelf van een bacteriële infectie te ontdoen. Het zet daartoe de infectiebestrijdende werking van de in ons bloed vóórkomende leukocyten in. En vanzelfsprekend ook de ziekteonderdrukkende werking van febris. (N.B. Deze laatste methode van ziektebestrijding van het lichaam werkt goed, zolang de patiënt deze afweerfunctie door het innemen van koortsonderdrukkende medicijnen maar niet teveel onderdrukt). Zie ook de informatie over febris op deze site.

Maar soms zal men toch een middel dienen te gebruiken wat de bestrijding van een bacteriële-infectie nog extra bevordert. Als dat niet door inname van de bestaande antibiotica kan worden gedaan, heeft men behoefte aan een nieuw antibioticum. Bijvoorbeeld wanneer het een chronische ziekte betreft. Maar als ook geen nieuwe antibiotica voorhanden zijn, heeft men een probleem. In dat geval zou men wel kunnen gaan besluiten om van bacteriofagen gebruik te gaan maken. Bacteriofagen zijn virussen die in bacteriën parasiteren en die in staat zijn deze te doen oplossen. Ze staan meestal kortweg bekend als 'fagen'. En ze worden vaak met verrassend veel succes ingezet bij de bestrijding van bacteriële infectieziekten in met name Rusland; Georgië; Polen; België en de Verenigde Staten van Amerika.

Opmerkelijk genoeg worden (bacterio)fagen ook reeds in de voedingsmiddelenindustrie gebruikt. Ze worden daarbij ingezet bij voedselbesmettingen door de volgende bacteriesoorten: Salmonella; Escherichia coli en Listeria. Voor de bestrijding van die ziekten worden ze vooral ingezet bij het op de markt brengen van respectievelijk: kaas; kip; vlees en vis. Bacteriofagen maken bij het doden van bacteriën gebruik van endolysines. Dit zijn zeer speciale enzymen die in staat zijn om de beschermende membraan van de bacterie in stukken te knippen. De endolysine van de virussen doodt de bacteriën op differentiërende wijze. Dat wil zeggen dat de endolysines ieder voor zich gericht zijn op het doden van één bepaalde bacteriesoort. Ze pakken daarbij die delen van de huid van bacterie aan die door de bacterie niet kan worden veranderd. Het gevaar van resistentie bij de toepassing van bacteriofagen in de bestrijding van ziektes is daardoor zo goed als uitgesloten. Een voorbeeld van een nuttig endolysine dat gebruikt wordt in de behandeling van bepaalde kwalen is het endolysine Staphefekt. Dit endolysine doodt de bacterie Staphylococcus aureus. Die betreffende bacterie is berucht vanwege de vele huidinfecties die er door worden veroorzaakt. Zoals de huidinfecties die aan de bron staan van bijvoorbeeld: rosacea; acne; eczeem; krentenbaard en haarwortelontsteking.

N.B. Onder de merknaam "Gladskin' worden er nu reeds door een Nederlandse fabrikant producten op de markt gebracht, welke het hiervoor genoemde enzym 'endolysine' bevatten.

Vóór u besluit om een tip (die op deze website staat vermeld) te gaan opvolgen, dient u eerst de veiligheidsadviezen te lezen. Klik daarvoor op deze link.